استخراج شن و ماسه از بستر رودخانه گلپایگان عامل ناپایداری محیط

نویسنده

  • سمانه مسیبی کارشناس ارشد برنامه ریزی روستایی دانشگاه اصفهان
چکیده مقاله:

ویژگی اصلی اکوسیستم‌های رودخانه‌ای پویایی، پیوستگی و نظام‌مند بودن آن از سرچشمه تا مصب می‌باشد. این نظام یکپارچه رودخانه را به نظامی متنوع، پیچیده و منحصر به فرد تبدیل می‌کند. اکوسیستم‌های حیاتی رودخانه تعادل پویایی از متغیرهای ماده، انرژی، فضا، زمان و تنوع را متناسب با ویژگی‌های محیط طبیعی خود ایجاد می‌کند. استخراج مواد آبرفتی از بستر رودخانه، بیش از حد تجدیدپذیری آنها، تخریب و فروسایی سیستم‌های رودخانه‌ای را باعث شده و یگانگی اکولوژیکی آن را به شکل‌های مختلف از بین می‌برد و در نهایت اثرات سوء خود را به اکوسیستم‌های حاشیه رودخانه انتقال می‌دهد. رودخانه گلپایگان نزدیک به نیم قرن است مهم‌ترین کانون تهیه شن و ماسه مناطق دور و نزدیک خود می‌باشد. به دلایل گوناگون از جمله محدودیت جریان‌های سیلابی، کوچکی حوضه و احداث سد بر روی آن توانایی جبران حتی بخش کوچکی از منابع شن و ماسه به یغما رفته بستر و دیوارهای خود را ندارد. بنابراین با تغییرات جبران‌ناپذیر مورفودینامیکی، هیدرولوژیکی و ژئومورفولوژیکی در بخش وسیعی از حوضه میانی خود روبرو است. این وضعیت می‌تواند به شدت بر روی منابع آب‌های زیرزمینی، پوشش گیاهی، منابع خاک و فرسایش و سایر مؤلفه‌های محیطی، اثرات سوئی داشته باشد.  در این مقاله سعی شده است با پایش‌های میدانی، محاسبه حجم منابع رسوبی رودخانه، مطالعات آبشناسی و ژئومورفودینامیکی، بخشی از اثرات سوء مدیریت محیط در منطقه مورد مطالعه و بررسی قرار گیرد، شاید از این طریق محیط زیست به خصوص حوضه‌های مورد توجه و عنایت بیشتری قرار گیرد.

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

اثرات برداشت شن و ماسه از بستر رودخانه تجن بر فراوانی و ترکیب گونه‌ای ماهیان

چکیده این تحقیق در سال 83-1382 به‌صورت ماهانه به‌مدت یک‌سال انجام شد. در این مطالعه اثرات برداشت شن و ماسه بر ماهیان رودخانه تجن بررسی شده است. برای انجام این پژوهش 3 ایستگاه طی یک‌سال نمونه‌برداری شده است. ماهیان رودخانه تجن از 3 خانواده Cyprinidae، Cobitidae و Gobiidae بوده که بیش‌ترین تعداد گونه‌ای مربوط به خانواده کپورماهیان (7 گونه) است. بیش‌تری...

متن کامل

تأثیر برداشت شن و ماسه بر روی میزان و دانه‌بندی بار بستر رودخانه (مطالعه موردی: رودخانه زارم رود، استان مازندران)

برداشت شن و ماسه از بستر رودخانه‌های کشور در سال‌های اخیر افزایش یافته است که این عمل موجب تغییراتی در سامانه رودخانه‌ها می‌شود. برداشت بی‌رویه و بدون در نظر گرفتن ظرفیت تولید رسوب رودخانه، تغییرات مورفولوژی و تغییرات بیلان رسوبی رودخانه را منجر می‌شود. در این پژوهش به‌منظور بررسی تأثیر برداشت شن و ماسه از بستر رودخانه زارم رود بر روی میزان و دانه بندی بار بستر، با جاگذاری نمونه بردارهای چاله‌ا...

متن کامل

شناسایی اثرات برداشت شن و ماسه بر تغییرات دانه بندی رسوبات بستر رودخانه (مطالعه موردی: رودخانه زرین گل استان گلستان)

رودخانه به‌صورت یک سیستم عمل می‌کند که دخالت جامعه انسانی همچون برداشت شن و ماسه از بستر آن، تغییراتی را در این سیستم به‌دنبال دارد. پیشرفت تمدن بشری در امر احداث سازه نیاز بشر به شن و ماسه را افزایش داده ‌است به‌طوریکه برداشت بدون برنامه‌ریزی مصالح رودخانه‌ای، اثرات مخربی بر پیکره مورفولوژی و محیط‌زیست رودخانه خواهد داشت. هدف اصلی این تحقیق شناسایی اثرات برداشت شن و ماسه بر تغییرات دانه‌بندی ر...

متن کامل

بررسی اثرات برداشت شن و ماسه بر ویژگی‌های ریخت‌سنجی رسوبات بستر (مطالعه موردی: رودخانه زارم رود، استان مازندران)

Sand and gravel mining from the most of our country rivers causes morphological, hydrological and geomorphological changes in these rivers. This study investigates the effects of removal of sand and gravel from the river bed on sedimentological features of Zaremrood River in Mazandaran province. For this purpose, by determining four sections before and four sections after the sand removing poin...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید

ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده

{@ msg_add @}


عنوان ژورنال

دوره 22  شماره 86-1

صفحات  7- 11

تاریخ انتشار 2013-07-23

با دنبال کردن یک ژورنال هنگامی که شماره جدید این ژورنال منتشر می شود به شما از طریق ایمیل اطلاع داده می شود.

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023